Wanneer ik door de gangen van mijn lokale supermarkt dwaal, sta ik telkens weer versteld van de evolutie van ons voedselaanbod. Talloze schappen gevuld met producten die men als 'voedingswaar' bestempeld, loop ik gerust voorbij, overtuigd dat deze benaming zelfs in tijden van nood een te groot compliment is. Tenzij men onder voedingswaren simpelweg verstaat 'alles wat potentieel eetbaar is'.
Wanneer je aan Chat-GPT vraagt om voedingswaar te definiëren, is het antwoord: "Voedingswaar, ook bekend als voedingsmiddel of levensmiddel, omvat elke substantie die geconsumeerd wordt om het lichaam te voorzien van de noodzakelijke voedingsstoffen. Deze stoffen zijn cruciaal voor groei, energievoorziening, en het onderhoud en herstel van het lichaam."
Maar als ik kijk naar de inhoud van sommige supermarktschappen, met hun potjes ingeblikte groenten, diverse soorten knakworsten, voorverpakte maaltijden en met suiker overladen ontbijtgranen, dan lijkt de realiteit ver verwijderd van de ideale definitie van voedingswaar. Dit nog afgezien van de conserveermiddelen en toevoegingen die bewezen negatieve effecten op onze gezondheid kunnen hebben.
Volgens mij is er hier iets goed mis, want als ik in een onbekende supermarkt naar voedingswaren op zoek ga, moet ik werkelijk al mijn Sherlock Holmes skills inzetten om te slagen.
De Omgekeerde Wereld Qua Voedsel Etiketten
Als ik dan bij mijn favoriete afdeling met onder andere eieren kom, dan valt mij nog iets bijzonders op. Tussen de gewone eieren, de witte uitloop eieren, de verse scharreleieren en de biologische eieren, staan ook de vrije uitloop eieren. Maar welke nou echt de beste aankoop voor de kip zelf is, kom ik niet te weten.
Een beetje onderzoek leert dat de vrije uitloop eieren de dieren de meeste bewegingsvrijheid geeft, maar zegt nog niets over het voer en vervoer van deze lieve dieren.
Wie of wat heeft er voor gezorgd dat je moet vertellen als je ecologisch, biologisch en diervriendelijk bent en zo niet dat je niets hoeft te vertellen? Zou het niet veel logischer zijn als voedingsrijk voedsel, diervriendelijk geproduceerd voedsel en ecologisch verbouwd voedsel niets hoeft te communiceren en de rest verplicht vertelt hoe het voedsel verbouwd is en het dier geleefd heeft?
Dan zou je bijvoorbeeld een etiket op de eieren krijgen met de tekst: De kip die deze eieren heeft gelegd had een bewegingsruimte van circa 2 A4-tjes. Helder toch? Weet je meteen wat je koopt.
Als je dan een stukje varkensvlees koopt, kun je bijvoorbeeld lezen: “Het varken dat verantwoordelijk was voor het produceren van dit vlees had de beschikking over een leefruimte van één vierkante meter.” Eet smakelijk!
In de Ideale Wereld Eet Ik Alleen Biologisch en Voedzaam Voedsel
Ik ben gezegend met een sulfietintolerantie. Sulfiet is dat stofje dat naar natriumnitriet gebruikt wordt om voedsel mooi van kleur en langer houdbaar te houden. Maar het zit ook in wijn, schaaldieren en alle look-producten. Ik zal je de details besparen als ik het (te veel) eet, maar jeuken doet het wel.
Het voordeel is dat ik haast genoodzaakt ben om alles vers te eten. Maar vers zegt nog niet hoe de groente verbouwd is, het dier geleefd heeft en het vlees verwerkt is. Nu kun je redeneren dat alles wat biologisch en diervriendelijk is, vermeld staat op de verpakking, maar ik vind dat krom.
De wet verplicht namelijk niet om te vermelden dat ergens sulfiet in zit, maar ze stoppen het zelfs in de kip bij de ALDI. Hier heb ik overigens nooit onderzoek naar laten doen, maar de 2 keer dat ik kip van de Aldi at, zat ik met twee schraaplepels een nachtelijk gevecht te voeren tegen de jeuk en zoals altijd won de jeuk.
Waarom verplichten we leveranciers die niet goed met dieren omgaan of bijvoorbeeld pesticiden bij het verbouwen van hun groente en fruit gebruiken niet om dit op het eindproduct te vermelden. Met koeienletters alsjeblieft, want zonder bril zie ik steeds minder de laatste tijd. Als er dan nog ruimte overblijft voor reclame hoe lekker het smaakt, vind ik dat prima. Hou dat maar lekker klein.
De Meeste Producten in een Supermarkt Hebben te Weinig Voedingswaarde en Zijn Slecht Voor Je
Ik ben nooit een ‘slechte’ eter geweest. Ik hou van mijn groentes, eet slechts af en toe een stukje vlees en ben ook geen grote snoeper. Maar als ik dan kijk wat er in een gemiddeld winkelwagentje ligt, dan schrik ik soms best. Dus niet alleen van de omvang van degene die het wagentje duwde, maar van het soort producten.
Vier zakken chips. Maar nergens staat op de verpakking dat het mega veel nutteloze calorieën zijn, vol zit met verzadigde vetten en transvetten, vaak een extreem hoog zoutgehalte heeft, er acrylamide in kan zitten wat kanker verwekkend is en het vol zit met kunstmatige kleurstoffen, smaakstoffen en conserveermiddelen. Dat heeft niets meer met voeding te maken.
Onder de chips liggen 8 blikken knakworsten, aangevuld met 2 zakken witte zachte broodjes. Nou dat die broodjes geen enkele voedingswaarde hebben, is wel algemeen bekend, maar die knakworsten! Knakworsten hebben heel weinig voedingswaarde in termen van vitamines, mineralen en vezels, maar zitten ook nog vol met verzadigde vetten, veel te veel zout en natuurlijk de nodige conserveringsmiddelen.
Om het winkelwagentje goed te vullen moeten er natuurlijk ook 8 flessen frisdrank in, want frisdrank is pas echt gezond! Totaal geen voedingswaarde, maar wel extreem veel suiker toegevoegd.
Nog maar niet te spreken van de ontbijtkoek. Natuurlijk wel degene met een suikerrandje, de kiloknaller hamburgers. Het lijkt niet eens meer op vlees, maar je doet het er maar mee en natuurlijk mogen ook de vleeswaren niet ontbreken.
Vier pakken rosbief waarvan nog nooit een mens gezien heeft dat vlees die kleur kan hebben! Rara, hoe zou dat toch komen?
Natuurlijk ook nog 3 pakjes met ham. Ook daar is de vraag hoe ham zo mooi wit van kleur kan zijn en blijven en natuurlijk de nodige boterhamworst. Dat vinden de kinderen zo lekker.
Het heeft werkelijk niets, maar dan ook niets meer met vlees te maken en verdient het niet om vleeswaren genoemd te worden. Het is slechts een chemisch aftreksel van iets wat ooit vlees was. De rest is voeding loze ongezonde troep die je bij jezelf en je kinderen in je lichaam stopt.
Ineens begrijp ik alles wanneer het kind van degene die het winkelwagentje hijgend en puffend duwt aan komt lopen met een grote zak snoep. Dat kon er ook nog wel bij. Ze zal een jaar of 8 geweest zijn, maar als je op die leeftijd al zo’n 60 kilo weegt, is dat moeilijk in te schatten.
Behendig pakte ze het kleine zakje met sla uit het winkelwagentje om plaats te maken voor de zak met snoep om die vervolgens daar weer bovenop te leggen.
Ik zag haar uit haar ooghoek kijken in de hoop dat dat zakje groente door haar actie van het karretje af zou vallen, maar helaas. De moeder was aan de beurt en legde als eerste de groente op de lopende band. Bij het afrekenen schrok de vrouw van de hoogte van het bedrag en kwam net 75 cent te kort. In paniek keek ze al haar zakken na, maar gehaast gaf ze door de lange rij achter haar, de zoektocht op en zei: “Nou laat dit zakje groente dan maar zitten, die komt de volgende keer dan wel.”
Het is Tijd dat Supermarkten Hun Verantwoordelijkheid Nemen
Misschien kun je het de mensen niet kwalijk nemen. Natuurlijk is alle informatie over voedsel voorhanden, maar als het je niet interesseert of als je echt niet beter weet begrijp ik dat je eet wat je lekker vindt. Je smaak past zich aan en na verloop van tijd is verse en biologisch ook niet meer zo lekker. Dan mis je alle toevoegingen.
Ik weet nog dat ik een paar decennia geleden voor het eerst kip at van een kip die tot die middag zijn hele leven vrij had rondgelopen en een normaal leven had gehad. De botten waren een beetje donker van kleur en ook het vlees zag er anders uit en smaakte anders. Ik dacht dat het misschien bedorven was, maar mijn Hongaarse schoonvader, die al 7 jaar met liefde voor het lieve beestje had gezorgd, verzekerde mij dat dit is hoe een gezonde kippenpoot er uit hoort te zien.
Maar als de consument het niet weet, onverschillig is en de overheid te druk is met regeltjes opleggen die wel hun belastingpot spekt, is het dan niet tijd voor de supermarkten om hun verantwoordelijkheid te nemen.
De vertegenwoordigers van een van de grootste supermarkten van Nederland zei een paar jaar geleden hierover: “Wij passen ons aan aan de behoefte van de consument.” Ja, lekker makkelijk! Als ondernemer en onderneming heb je ook een voorbeeldrol in de samenleving. Je kunt ook het voortouw nemen. Zeker als je zo groot bent als zij zijn en de leveranciers kunt 'afdwingen' om te vermelden hoe een dier geleefd heeft en welke schadelijke gevolgen het product kan hebben.
Met sigaretten doen we dat ook en mocht er ooit een gezonde sigaret uitgevonden worden dan hoeven ze niets te communiceren. Wel zo logisch toch?
