In de wereld van startups is er een hele krachtige toverspreuk die vaak over het hoofd wordt gezien: focus. Het betoverende geheim van succesvolle startups ligt namelijk meestal niet in magische formules of geheimzinnige trucs, maar in het vermogen om één ding te doen, en dat verdomd goed.
Het is heel verleidelijk om in de val te trappen van het willen aanbieden van meerdere diensten. De kledingzaak met koffiebarretjes, de marketing consultant die ook de design diensten van zijn partner aanbiedt of de meubelmaker die ook schilderwerkzaamheden aanbiedt zijn veel gehoorde ideeën. Maar hoe logisch dit ook lijkt, het draagt zelden bij focus en dus succes.
Waarom is focus als startup zo belangrijk
In mijn beginjaren werkte ik veel samen met een creatief duo dat The House of Inspiration had opgericht. Dit had een verzamel hub van allerlei soorten creatieven moeten worden, maar verder dan de onderhuur van een werkplek aan een beeldbewerker is het geloof ik nooit gekomen.
Dat komt omdat bijna elke startup in het begin al moeilijk genoeg is. Je hebt je handen vol om je eerste klanten te vinden voor datgene waar je goed in bent en daar ook nog eens beter in te worden. Goed is namelijk echt nog niet goed genoeg. Als je dan ook nog eens heel veel tijd kwijt bent aan het vinden van partners en talent, deze diensten aan te bieden én toe te zien op de samenwerking en kwaliteit, gaat dit bijna altijd ten koste van je eigen aanbod.
Daarnaast heb je al heel snel een positionering probleem. Ben je nou een design bureau, een dtp studio, een creatief duo? Focus als startup helpt je enorm om je op de juiste manier en helder te positioneren.
Na focus kun je altijd nog differentiëren
Toen ik samenwerkte met het creatieve duo was mijn eigen onderneming inmiddels gegroeid tot een divers team dat strategie, creativiteit, DTP, evenementen, digitale media, evenementen en softwareontwikkeling omvatte. We begonnen met digitale media en voegden op basis van klantvragen de designafdeling toe, gevolgd door de DTP-afdeling en de strategie afdeling, enzovoort.
Maar als je denkt aan ondernemingen zoals Amazone, die nu alles wat je kunt bedenken aanbiedt, verging het ook zo. Het was een online boekenshop. Bij Airbnb kon je in het begin alleen kamers huren, Uber had in het begin maar 1 soort taxi-dienst en Tesla had maar 1 model.
Apple had maar 1 model computers, Microsoft begon met het besturingssysteem Windows, Google had alleen maar één zoekmachine en met Instagram kon je in het begin alleen foto’s delen. Al deze ondernemingen hebben hun succes als startup te danken aan de focus op 1 dienst of product.
Er zijn uitzonderingen op de regel van focus
In 2018 begonnen mijn partners en ik een videobel platform waarbij mensen over de hele wereld hun diensten kunnen aanbieden via videobellen. Op The One zoals het platform heet kun je een profiel aanmaken en vertellen wat je te bieden hebt en als iemand je kennis, ondersteuning of expertise nodig heeft, betaald deze jou per minuut tijdens het videobellen.
In gesprekken met potentiële investeerders kwam telkens hetzelfde onderwerp naar voren. Focus op 1 doelgroep en dienst. Hoewel dit artikel daar ook over gaat, ligt het in dit soort gevallen iets anders. Onze focus is namelijk videobellen. Wat alle investeerders wilden is dat we ook een focus hadden op wie het platform zou gebruiken. Bijvoorbeeld coaches of online marketeers. Maar stel dat Spotify alleen met hardrock muziek begon. Zou het dan een succes geworden zijn? Of stel dat YouTube als startup alleen video's zou toestaan over tuinieren. Hadden ze dan marktleider kunnen worden?
Focus als startup gaat dus meer over de activiteit en dienst die je levert en zeker als je een platform bent, mag het aanbod diffuus zijn.
Focus als startup op je core business
Een goede vriendin van mij gaat unieke coaching en retreat locaties in Europa aanbieden. Ze is helemaal thuis in die wereld en heeft dus een aardig netwerk waardoor ze de kwaliteit kan waarborgen.
Als je het mij vraagt zie ik veel potentie in dit platform, mits er in dit geval wel focus blijft op de core business. Je kunt namelijk als je de techniek hebt staan heel eenvoudig ook minder kwalitatieve coaches en retreats toevoegen. Laat klanten een beoordeling toevoegen en de bezoeker ziet vanzelf de verschillen tussen het aanbod. Zo werkt het ook met het boeken van een hotel, toch?
Hoewel de redenering klopt, is dit toch een startup fout. De core business is het aanbieden van kwalitatief hoogwaardige coaches en retreats. Die zijn lastig te vinden en daarmee beantwoordt ze heel duidelijk op een vraag. Dat maakt de positionering helder en de bezoeker weet precies wat het aanbod is. Hoe meer diffuus je dit in het begin maakt, hoe moeilijker het wordt om bekendheid te krijgen.
Een stap verder zou zijn om te denken dat als je toch bezoekers hebt, dat je dan ook vakantiereizen zou kunnen aanbieden. De bezoekers willen immers er op uit, niet waar? Het lijkt logisch, is misschien een leuk idee, maar naast dat je je positionering nog moeilijker maakt, haal je de focus hiermee helemaal van je core strategie een business model af.
Focus met een duidelijk doel voor ogen als startup
Het vroegere Twitter, nu genaamd X, is een heel bijzondere uitzondering op de regel. Normaal gesproken weet je als startup precies wat je doel is en met welk businessmodel en welke strategie je succes wilt behalen. Ondanks dat je dit gaandeweg mag aanpassen, vormt dit wel het fundament van bijna alle succesvolle start-ups. Maar bij Twitter ging dit anders.
Twitter had een heldere focus op wat je wel en niet met het platform moest kunnen, maar wist in het begin absoluut niet wat je ermee zou moeten kunnen of voor wie het bedoeld was. Pas toen gebruikers begonnen te experimenteren met het plaatsen van nieuws, het organiseren van evenementen en het voeren van discussies begon het huidige X vorm te krijgen en aan populariteit te winnen.
Normaal gesproken is deze aanpak vaak gedoemd te mislukken, hoewel het wel steeds vaker voorkomt dat je initiatieven ziet ontstaan waarvan de functionaliteit bepaald wordt door wat de gebruikers willen. In dat geval heeft de onderneming focus op de kaders waarbinnen de gebruikers dit mogen bepalen.
Hoe bewaak je jouw focus als startup?
In de 30 jaar als ondernemer en (startup/executive) coach ben ik meer en meer gaan geloven in ‘hou dingen zo simpel mogelijk’. Voor mij is dat de belangrijkste spelregel om als startup focus te houden. Maar er is meer.
Een ander belangrijk aspect om focus te houden is door heel helder voor ogen te hebben wat de purpose van je startup is. Wat is de droom die je nastreeft en waarom is die droom relevant voor de wereld of maatschappij? Als je weet waarom je doet wat je doet en hoe dit van waarde is, weet je ook wat je kunt doen. Als je dat klein en eenvoudig kunt houden is de kans op succes als startup het grootst.
Een andere spelregel is om je niet af te vragen wat je allemaal kunt doen om je droom waar te maken en geld te verdienen, maar wat het minste is dat je kunt doen om je droom waar te maken en geld te verdienen. Als je dat op papier zet, ben je al een heel eind op weg om precies datgene te doen waardoor je zal slagen.
Veel gestelde vragen
Waarom is focus zo belangrijk voor startups?
Focus stelt startups in staat om zich te concentreren op één kernactiviteit of dienst, waardoor ze zich kunnen onderscheiden, beter kunnen worden en hun positionering helder kunnen maken.
Zijn er uitzonderingen op de regel van focus voor startups?
Ja, sommige succesvolle startups zijn begonnen zonder een duidelijke focus op een specifieke doelgroep of dienst, maar hebben hun aanbod gaandeweg ontwikkeld op basis van feedback en gebruikersinteracties.
Hoe kan een startup zijn focus behouden te midden van groei en diversificatie?
Het is essentieel voor startups om hun kernactiviteit of -dienst als focus te behouden, zelfs als ze groeien en nieuwe mogelijkheden ontdekken. Door helder te blijven over hun doel en purpose kunnen ze hun focus bewaken.
Wat zijn enkele praktische tips om focus te behouden als startup?
Enkele tips zijn: houd het zo simpel mogelijk, weet wat je purpose is en waarom je doet wat je doet, focus op de essentie van je droom en bedrijf, en vraag jezelf af wat het minste is dat je kunt doen om je doel te bereiken.
Hoe kan een startup omgaan met het vinden van de juiste focus in een snel veranderende markt?
Startups kunnen flexibel blijven en zich aanpassen aan veranderingen in de markt door regelmatig hun strategieën en doelen te evalueren, feedback van klanten en gebruikers te gebruiken en zich te concentreren op het bieden van waarde die relevant is voor hun doelgroep.
