Effectief brainstormen – Als het gaat om creatieve brainstorm sessies of meetings voor de strategiebepaling, kan het voorkomen dat de CEO of degene die het hardst op tafel slaat, bepaalt wat er gaat gebeuren. Er is dan wel een besluit genomen, maar de neuzen staan nog lang niet allemaal dezelfde kant uit. Dat kan resulteren in demotivatie en leidt op z’n minst tot frustraties en een niet goed functioneren team die het eindresultaat niet ten goede komen. Maar dat hoeft niet! Vaak is de oorzaak niet een verschil van inzicht, maar een verschil in perceptie.
Walt Disney had een manier van brainstormen en besluitvorming die door velen wordt gezien als enorm effectief. Hier is een model uit voort gekomen die het Disney-model wordt genoemd. Als de spelregels van Disney gehanteerd worden, resulteert dit in afgestemde besluitvorming binnen een groep met een beter resultaat dan een individu zelf zou kunnen behalen.
Effectief brainstormen: De fundamenten van het Disney model
Het Disney-model gaat er vanuit dat een mens over drie zogenaamde core-competenties beschikt als het gaat om hoe een situatie benaderd wordt. Hiervan is er meestal 1 dominant aanwezig. Soms is een tweede competentie ook ontwikkeld, maar zelden beschikt iemand over alle drie. De core-competenties zijn:
De DromerDromers zijn de mensen die altijd de wildste ideeën en fantasieën hebben. Zij stellen zichzelf met regelmaat de vraag: Wat als iets nou wel….
De RealistRealisten zijn de personen die feiten willen weten, feiten kennen en in feitelijkheden denken zonder daar direct een oordeel over te hebben. Zij stellen zichzelf met regelmaat de vraag: Wat weet ik hier feitelijk over…
De CriticusCritici zijn de mensen die de beren op de weg zien en problemen willen voorkomen. Zij stellen zichzelf met regelmaat de vraag: Wat als iets nou niet…
De dromer en de criticus kijken beide naar hetzelfde, alleen met een tegenovergestelde vraagstelling. Wat als het wel lukt versus wat als het niet lukt.
Effectief brainstormen: Wie heeft er gelijk bij als je het beide niet zeker weet?
Zowel de dromer als de criticus leven beide in de perceptie dat ze gelijk hebben. Discussies over wie er dan gelijk heeft kunnen voortduren tot de bekende vuist op tafel komt en er een besluit genomen moet worden met tegenzin van een van de partijen. Disney had hier het volgende op bedacht.
Elke brainstorm begint met een groepje dromers. Realisten en Critici moeten zich hierbij afzijdig houden. Dit is op zich logisch, want een realist bedenkt niets. Die houdt zich alleen bezig met feiten. En de criticus bedenkt ook niets nieuws want die vraagt zich alleen maar af waarom iets niet zou werken.
Effectief brainstormen: Drie sessies vanuit drie invalshoeken
Na de uitkomst van sessie 1 door de dromers gaat het idee naar de realisten. De realisten verzamelen in sessie 2 zonder enig oordeel wat goed of fout is alle gegevens die ze kunnen vinden en schuiven het idee en de feiten door naar de Critici. In sessie 3 bedenken de critici alle mogelijke scenario’s wat er ook maar enigszins fout kan gaan aan het voorgestelde idee.
Effectief brainstormen: De proces herhaalt zich tot iedereen tevreden is
Nadat de critici klaar zijn is het aan de dromers om op basis van de feiten met nieuwe input te komen waardoor de zorgen van de critici als sneeuw voor de zon verdwijnen. Niet alle zorgen hoeven direct opgelost te worden door de dromer omdat ook de realisten nog een keer aan bod komen. Sommige zorgen van de critici zullen door de feiten van de realisten onderuit gehaald worden.
Effectief brainstormen: De handicap van het Disney model
Door het proces te herhalen ontstaat meestal een betere uitkomst en zorg je ervoor dat alle neuzen dezelfde kant uit staan. Het nadeel is alleen dat het een tijdrovend proces is. Voorstanders van het model beweren dat werken met mensen die niet achter een besluitvorming staan op korte en lange termijn nog veel meer tijd en energie kost.
Een tweede nadeel is dat er altijd mensen zijn die niet alleen slechts 1 core competentie ontwikkeld hebben, maar hier ook nog eens in doorslaan. Te veel zorgen maken zegt meer iets over de persoon dan over het onderwerp en de echte gevaren. Te enthousiast dromen zegt ook meer over de naïviteit van de persoon dan over het onderwerp en de kansen. Het kan lastig zijn om de overtreffende trap van een core-competence te herkennen.
